[ Pobierz całość w formacie PDF ]
zostanie z pewnością uregulowana w nowych przepisach prawa.
Koszty zakupu i wykonawstwa takich rurociągów w opracowaniu (Hendricks Ch. i in., Ecofys,
2007), określili na ok. 0,6 1,0 mln EUR/km, ale o mniejszej średnicy (450 mm; p= 11 MPa; t=
10oC) - powołując się na opracowanie IPCC, ale zastrzegając zarazem, że koszt ten zależnie
od warunków lokalnych może istotnie się różnić. Także we wspomnianym już opracowaniu
(Larsen i in., 2007) koszt budowy rurociągu o średnicy 330 mm założono w wysokości od
0,625-0,75 mln EUR/ km, przy czy w kalkulacji kosztu nie uwzględniono kosztów
odszkodowań za wywłaszczenie oraz kosztów pozwoleń środowiskowych. Stwierdzono
natomiast, że pozwolenia takie będą niezbędne, i że w Danii zajmuje to zwykle ok. 18
miesięcy. Odnośnie wywłaszczeń wskazano, że tego rodzaju rurociąg będzie wymagał
(w Danii) ok. 25 m pasa ochronnego liczonego w obie strony od osi rurociągu, a ponadto w
tym pasie nie będą dozwolone żadne obiekty budowlane. Założono także, że trasa rurociągu
będzie omijała tereny zabudowane.
Zdaniem autorów tak oszacowane koszty mogą być niedoszacowane i oceniamy, że w
średnich warunkach terenowych i przy zapewnieniu maksimum bezpieczeństwa, przy
średnicy rurociągu rzędu 500 800 mm, mogą one wynieść w Polsce nawet do ok. 3,5-4 mln
PLN/ km.
Wykonane przez autorów, w uproszczony sposób obliczenia możliwego kosztu transportu
CO2 wskazują, że w przypadku zakładanego, 20-rocznego okresu eksploatacji rurociągu
przesyłającego:
" ok. 2,5 mln ton CO2 rocznie na odległości 30 km - koszt transportu wyniesie ok.
8-9 PLN/tonę, a na odległość 50 km - ok. 14,0 PLN/tonę,
" dla ok. 6 mln ton CO2 rocznie na odległość 30 km ok. 3-4 PLN/tonę, zaś na 50 km ok.
5,5 -6,0 PLN/tonę.
Dla porównania podajemy, że obecnie koszt transportu kołowego (cysterna) 1 t CO2 na
odległość 30 km wynosi 11,70 PLN, a na odległość 50 km 19,50 PLN (wg danych
specjalistów PGNiG). Natomiast w opracowaniu (Hendricks Ch. i in., Ecofys, 2007) podaje
się, że transport CO2 na odległość ok. 40 km, w ilości ok. 5 M t CO2/a będzie kosztował ok.
0,9-1 EUR/t, przy czym nie przewiduje się w tym przypadku zastosowania żadnej sprężarki.
W dalszej części (str. 37) pracy Ecofys podaje za IEA, że zastosowanie sprężarki o
ciśnieniu 11 MPa spowoduje dodatkowe, roczne koszty eksploatacji oszacowane na 5%
sumy nakładów inwestycyjnych. W pracy tej podaje się również ogólną, ramową strukturę
kosztów budowy rurociągu (wg danych Gasunie- znanej holenderskiej firmy gazowniczej).
Badania Systemowe Energsys Sp. z o.o. 33
Wstępna ocena potencjalnych możliwości magazynowania CO2 we wgłębnych strukturach geologicznych&
I tak:
" koszty inżynieryjne (projektowanie, nadzory i inne) do 15%
" koszty materiałowe do 30%
" koszty ogólne wykonawstwa do 35%
" dodatkowe koszty związane z uwarunkowaniami lokalnymi do 20% (wywłaszczenia,
uzgodnienia, i inne)
Ponadto oceniono, że typowy czas obejmujący projektowanie i uzyskiwanie pozwoleń
zajmuje w Holandii do ok. 4 lat, zaś budowa ok. 2 lat - gdy buduje się sieć, zaś budowa
rurociągu bezpośredniego (relacja jeden na jeden) zajmuje ok. 1 roku.
Badania Systemowe Energsys Sp. z o.o. 34
Wstępna ocena potencjalnych możliwości magazynowania CO2 we wgłębnych strukturach geologicznych&
6. Wstępne wnioski
Ogólna refleksja autorów niniejszej pracy prowadzi do następujących wniosków:
1) Wykonana analiza i ocena możliwości magazynowania CO2 we wgłębnych strukturach
geologicznych Polski wskazuje, że zasadnicze znaczenie dla obiektów energetyki
systemowej będą miały solankowe warstwy wodonośne, zlokalizowane na dość dużym
obszarze Polski. Pierwotne oszacowania zdolności magazynowych są poddawane
stopniowej weryfikacji, ze wskazaniem konkretnych struktur geologicznych. Z tej
weryfikacji wynika, że aktualnie do rozpoznanych 12 do 20 struktur wodonośnych
możliwe będzie zatłoczenie i długotrwałe, bezpieczne magazynowanie ok. 4 mld ton
CO2. Wg ocen specjalistów ilość ta może ulec 2-3 krotnemu zwiększeniu, ale wymaga
to potwierdzenia w kilkuletnich pracach badawczych. Wartości te wskazują, że polska
energetyka będzie mogła zmagazynować emisje CO2 w ilości od początkowo 20
100 mln t/a przez okres kilkudziesięciu lat (30-60 lat lub wiecej).
2) Polska dysponuje niezbyt wielką liczbą potencjalnych obiektów magazynowania CO2 -
na bazie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, które są w końcowym okresie
eksploatacji. Nie są to niestety struktury bardzo duże. Ze znaczących, na Niżu Polskim
można wymienić złoża %7łuchlów, Załęcze, a w okresie pózniejszym również Kościan-
Brońsko oraz Barnówko-Mostno-Buszewo. Na południu kraju przede wszystkim złoża
rejonu Przemyśla. Z analizy i ostrożnej oceny zdolności magazynowania w
największych strukturach sczerpanych złóż ropno-gazowych wynika, że pojemności te
mogą łącznie (maksymalnie), docelowo umożliwić zmagazynowanie od 200 500 mln
ton CO2. Z porównania potrzeb największych emitorów z możliwościami zatłaczania
CO2 do złóż ropno-gazowych wynika, że w zasadzie nie będą one dla nich atrakcyjne.
Mogą one natomiast okazać się atrakcyjne dla średnich emitorów, o potrzebach
magazynowania na rok ok. 1-4 mln ton CO2. Dodatkową przeszkodę w zatłaczaniu
CO2 do złóż będą stanowiły dość znaczne odległości magazynów od zródeł emisji,
które będą powodowały dodatkowy, przy małych wolumenach zatłaczania, relatywnie
wysoki wzrost kosztów.
3) Struktury sczerpanych złóż takie jak, np. Borzęcin czy Tarnów - znakomicie mogą się
nadawać do przeprowadzenia półprzemysłowych prób i testów, w celu lepszego
poznania zjawisk towarzyszących magazynowaniu CO2 w geo-strukturze. Część z tych
struktur będzie potencjalnie nadawała się do magazynowania CO2 z mniejszych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]