[ Pobierz całość w formacie PDF ]
marszu na Egipt. Zamierzał zająć ten kraj i ukarać królową.
Ze strategicznego punktu widzenia plan był słuszny. Egipt mógłby służyć jako spichlerz dla
armii Kasjusza i Brutusa, a zawładnięcie nim nie nasuwało poważnych trudności. Kleopatra po
odejściu czterech legionów nie dysponowała większymi siłami. Była wprawdzie w Aleksandrii
gwardia pałacowa, były rozlokowane po kraju załogi wojskowe, jednakże ich wartość bojowa nie
wydawała się znaczna. Pokazała to właśnie wojna aleksandryjska przed pięciu laty, kiedy to
garstka żołnierzy Cezara przez tyle miesięcy odpierała wściekłe ataki dziesiątków tysięcy ludzi.
A mimo to Kasjusz nie wyprawił się na Egipt! Ponoć w ostatniej chwili otrzymał wezwanie od
Brutusa, by skierował się do Azji Mniejszej. Zdobywca Laodicei zrezygnował z planu wejścia do
Egiptu z wielką niechęcią. Posłuchał jednak przyjaciela i zamiast na południe pomaszerował na
pomoc. Posuwając się wzdłuż południowych wybrzeży Azji Mniejszej rozprawił się z miastem
Tarsos w Cylicji; obłożył je ogromną daniną w wysokości tysiąca pięciuset talentów za rzekome
sprzyjanie Dolabelli. Aby zebrać tę sumę, mieszkańcy wyzbyli się wszystkich kosztowności; gdy
tego nie wystarczyło, władze zaczęły sprzedawać wolnych ludzi: najpierw chłopców i
dziewczęta, potem kobiety i nawet starców. Wielu Tarsyjczyków popełniło wówczas
93
samobójstwo. Kasjusz wspaniałomyślnie darował resztę grzywny dopiero wtedy, gdy miasto i tak
niczego już nie posiadało.
Była jesień roku 43, gdy Brutus i Kasjusz spotkali się w Smyrnie. Jakaż była przyczyna
naglącego wezwania? Czemu Kasjusz zgodził się odwlec zamiar ukarania Kleopatry?
Zasadniczym powodem były wieści napływające z Italii. Wiosną tego roku, jak była o tym
mowa, Antoniusz został pokonany i uciekł za Alpy, do Galii, gdzie jego przyjaciel, Marek
Lepidus, sprawował namiestnictwo. Pózniej właśnie wtedy gdy Kasjusz oblegał Laodiceję
Oktawian wymógł na senacie i zgromadzeniu ludowym wybór na konsula. Wszystko to
wymagało od Brutusa i Kasjusza zrewidowania programu i taktyki: wrogiem był obecnie nie
Antoniusz, lecz Oktawian, syn Cezara!
Zapewne w trakcie narad w Smyrnie przyszły z Italii wiadomości jeszcze grozniejsze:
Pod naciskiem wojsk Oktawian zawarł porozumienie z dotychczasowymi swymi wrogami, z
Antoniuszem i Lepidusem. Ci trzej mianowali siÄ™ triumwirami dla ustanowienia spraw
Rzeczypospolitej. Za swoje naczelne zadanie uznali pomszczenie śmierci Cezara. Senat i
zgromadzenie ludowe posłusznie uchwalają wszystko, czego tylko żądają triumwirowie.
Zabójców Cezara ogłoszono wrogami ludu. W mieście panuje terror. Ukazały się listy osób
wyjętych spod prawa. W roku przyszłym armia triumwirów zapewne ruszy na wschód.
W toku obrad przeważyło zdanie Kasjusza:
Triumwirowie nie zdołają rychło przeprawić się za Adriatyk. Należy więc wyzyskać
najbliższe miesiące dla zabezpieczenia sobie tyłów. Trzeba ukarać te kraje, które sprzyjają
cezarianom.
Zgodnie z tym postanowieniem Kasjusz wyprawił się na wyspę Rodos. Zdobył i ograbił jej
główne miasto. Brutus tymczasem działał w Licji, równie bezwzględnie.
GAÓD I EPIDEMIA
Dlaczego Kasjusz nie zwrócił się wówczas przeciw Kleopatrze? Przecież nie było cienia
wątpliwości, że królowa nienawidzi zabójców Cezara; posiadała też dużą flotę, większą niż Licja
i Rodos razem wzięte, i mogłaby nią wspomagać triumwirów. Czemu więc Kasjusz nie
zrealizował po konferencji smyrneńskiej swego wcześniejszego planu?
Przede wszystkim było już na to za pózno. Nawet szybka i zwycięska kampania egipska
wymagałaby, ze względu na rozciągłość kraju, sporo czasu, prawdopodobnie kilku miesięcy.
Dalej: nad Nilem trzeba by pozostawić trzy lub cztery legiony, aby trzymały tamtejszą ludność w
ryzach. A tymczasem Brutus i Kasjusz wprawdzie mieli łącznie dziewiętnaście legionów, ale
wszystkie o niepełnym stanie liczbowym. Brakowało rekruta, bo przecież w prowincjach
wschodnich nie przebywało wielu obywateli rzymskich. Natomiast triumwirowie w Italii mogli
powoływać pod broń tylu żołnierzy, ilu tylko byli w stanie uzbroić i opłacić.
I jeszcze jedna przyczyna powstrzymywała Kasjusza przed wkroczeniem do Egiptu: oto w
kraju tym rzeczywiście, jak to oficjalnie podawała Kleopatra, szalały klęski elementarne, głód i
zaraza.
Przez dwa lub trzy kolejne lata, to jest w roku 44, 43, 42, wylew Nilu nie osiÄ…gnÄ…Å‚ poziomu
[ Pobierz całość w formacie PDF ]