[ Pobierz całość w formacie PDF ]
pektivan pa�on kaj malaperigi en po�o �uste anta� la
okuloj de sinjoro �efkelnero. Kiel konate, �iuj kolektan-
toj pretas �teli a� murdi, se temas pri tio, akiri novajn
a�ojn por sia kolekto; sed tio neniel malaltigas ilian mo-
ralan karakteron.
Nun lia vivo havis sencon, �ar �i estis vivo de kolek-
tanto. �iuvespere li ordigis kaj tralegis siajn eltonda�ojn
anta� la indulgaj okuloj de sinjorino Povondrov�, scian-
ta, ke �iu viro estas parte frenezulo kaj parte eta infano;
prefere li ludu per la eltonda�oj, ol iradu en gastejon kaj
kartludu. xi faris en komodo e� lokon por liaj skatoloj,
kiujn li mem kungluis por sia kolekto; �u eblas postuli
pli de edzino kaj mastrino?
G. H. Bondy foje �e ia okazo mem estis surprizita pro
enciklopediaj scioj de sinjoro Povondra en �io, kio kon-
cernas la salamandrojn. Sinjoro Povondra iom honteme
konfesis, ke li kolektas �ion kio nur ie estas presita pri
176
MILITO KONTRA� SALAMANDROJ
eLIBRO
salamandroj, kaj montris al sinjoro Bondy siajn skato-
lojn. G. H. Bondy afable la�dis lian kolekton; kion fari,
nur grandaj sinjoroj scias esti tiel degnaj, kaj nur poten-
caj homoj povas feli�igadi la aliajn, kvankam tio kostas
ilin e� ne unu heleron; grandaj sinjoroj havas tion entute
bone. Ekzemple sinjoro Bondy simple ordonis, ke al Po-
vondra oni sendadu el la buroo de la Salamandro-Sin-
dikato �iujn eltonda�ojn pri salamandroj, kiujn oni ne
bezonas arkivi; kaj la feli�ega kaj iom konsternita sinjoro
Povondra ricevadis �iutage tutajn paka�ojn da doku-
mentoj en �iuj lingvoj de la mondo, el kiuj �urnaloj pre-
sitaj en la cirila, greka alfabetoj, skriboj hebrea, araba,
�ina, bengala, tamula, java, birma a� en taalik, pleniga-
dis lin per pia respekto. Kiam nur mi ekpensas, li dira-
dis super ili, ke �io-�i sen mi ne estus!
Kiel jam dirite, la kolekto de sinjoro Povondra konser-
vis multe da historia materialo pri la tuta historio kun
salamandroj; sed per tio ne estas dirite, ke �i povus kon-
tentigi sciencan historiiston. Unue, sinjoro Povondra,
ricevinta nenian fakan klerecon en la historiaj help-
sciencoj kaj en arkivaj metodoj, aldonis al siaj eltonda�oj
nek font-indikon, nek la respektivan jarkalkulon, tial
plejparte ni ne scias, kiam kaj kie tiu a� alia dokumen-
to aperis. Due pro la superabundo de la materialo, kiu
amasi�is sub liaj manoj, sinjoro Povondra konservis �efe
nur la longajn artikolojn, kiujn li opiniis gravaj, dum la
177
MILITO KONTRA� SALAMANDROJ
eLIBRO
koncizajn informojn kaj depe�ojn simple li for�etadis en
karbujon; sekve de tio konservi�is al ni pri �i tiu tuta
periodo nekutime malmulte da informoj kaj faktoj. Trie,
en la aferon funde intervenis la mano de sinjorino Po-
vondrov�; kiam la skatoloj de sinjoro Povondra konsi-
derinde pleni�is, silente kaj sekrete �i eligadis parton da
eltonda�oj kaj forbruligis ilin, kio ripeti�is kelkfoje jare.
xi savis nur tiujn, da kiuj ne tro venadis, kiel eltonda�ojn
presitajn en la malabara, tibeta a� kopta skriboj; tiuj
restis deponitaj preska� komplete, sed pro iaj vakuoj en
nia klereco ne tro ili utilas al ni. La materialo, al ni dis-
ponebla por historio de la salamandroj estas do esence
malkompleta, simile kiel katastro-libroj el la oka jarcen-
to post Kristo, a� kiel verkaro de la poetino Sapfo*; nur
hazarde konservi�is al ni dokumentaro pri tiu a� alia
sektoro de tiu granda mond-okazado, kiun tamen mal-
gra� �iaj interspacoj ni provos resumi sub la titolo La�
�tupoj al civilizacio.
Sapfo eminenta greka poetino, vivinta �. la jaro 600 a.K.
178
MILITO KONTRA� SALAMANDROJ
eLIBRO
2. La� la �tupoj al civilizacio
(Historio de la salamandroj1)
n la historia epoko, anoncita per la profetaj vortoj
Ede G. H. Bondy en la memorinda �enerala kunveno
de Pacifika Eksport-Kompanio pri la komenci�anta uto-
pio2, ni povas jam mezuri la historian okazadon nek per
jarcentoj nek per jardekoj, kiel estis en la �isnuna histo-
rio de la mondo, sed per kvaronjaroj, en kiuj aperas tri-
mestraj ekonomiaj statistikoj3. En la nuntempo nome
produktado de la historio estas, se ni povas tiel diri, en-
treprenata pogrande; tial la ritmo de la historio nekuti-
me (la� takso proksimume kvinoble) ur�i�as. Hodia�
simple ni ne povas atendi kelkajn jarcentojn, por ke
okazu kun la mondo io bona a� malbona. Ekzemple la
migrado de nacioj, kiu iam treni�is dum kelkaj genera-
cioj, per la nuna organizo de transporto estus farebla
entute dum tri jaroj; alie oni povus per �i neniom gajni.
Same estas kun la likvido de la Romia regno, kun la ko-
loniigo de kontinentoj, la genocido de indianoj kaj tiel
plu. �io �i nun estus farebla senkompare pli rapide, se
�i estus konfidita al kapitale fortaj entreprenantoj. Tiu-
direkte la grandega sukceso de la Salamandro-Sindika-
179
MILITO KONTRA� SALAMANDROJ
eLIBRO
to kaj �ia potenca influo al la mondhistorio sendube
montras la vojon al la estonto.
La historio de salamandroj estas do karakterizata de-
komence per tio, ke �i estis bone kaj racie organizita; la
unua, sed ne sola merito pri tio apartenas al la Salaman-
dro-Sindikato, kiu tiel dirante tag post tago konkeradis
por la salamandroj novajn kontinentojn kaj bordojn,
malgra� tio, ke �i devis superi multajn obstaklojn, brem-
santaj �i tiun ekspansion4. La trimestraj informoj de la
Sindikato montras kiel iom post iome estas lo�igataj de
salamandroj la havenoj hindaj kaj �inaj; kiel la salaman-
dra koloniigado inundas la bordojn de Afriko kaj trans-
i�as sur la amerikan kontinenton, kie balda� esti�as
novaj, la plej modernaj salamandraj kovejoj en la Mek-
sikia Golfo; kiel krom �i tiuj lar�aj koloniigaj ondoj es-
tas ekspedataj negrandaj grupoj da salamandroj kiel
pionira avangardo de la estonta eksporto. Tiel ekzemple
la Salamandro-Sindikato donace sendis al la nederlan-
da Waterstaat mil unuarangajn salamandrojn; al la urbo
Marsejlo �i donacis sescent salamandrojn por purigo de
la Malnova Haveno, kaj simile alie. Simple diference de
la homa lo�igado de la mondo la vasti�o de la sala-
mandroj okazis la�plane kaj grandskale; se �i estus la-
sita al la naturo, �i treni�us certe dum jarcentoj kaj jar-
miloj; jes, jes, la naturo ne estas kaj neniam estis tiel en-
treprenema kaj celhava, kiel la homa produktado kaj ko-
180
MILITO KONTRA� SALAMANDROJ
eLIBRO
merco. xajnas, ke la vigla mendado influis anka� la fe-
kundecon de la salamandroj; la frajo-produkto el unu
femalo alti�is �is cent kvindek larvoj jare. Certaj regulaj
perdoj, kiujn ka�zis la �arkoj al la salamandroj, preska�
tute �esis, kiam la salamandroj estis armitaj pere de sub-
akvaj pistoloj kun dumdumaj �argoj por defendo kon-
tra� rabofi�oj5.
La propagandado de salamandroj memkomprene ne
okazis �ie same glate; ie la konservativaj rondoj akre
protestis kontra� �i tiu enkondukado de novaj laborfor-
toj, vidante en ili nelojalan konkurencon por la homa la-
boro6; unuj esperimis timon, ke la salamandroj, nutran-
taj sin per marfa�no, endan�erigos la fi�adon; aliaj aser-
tis, ke ili per siaj submaraj ku�ujoj kaj koridoroj subfo-
sas la bordojn kaj insulojn. Verdire, estis sufi�e da ho-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.
Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.